Het Museum van de Gaume-streek, dat in 1939 werd opgericht op initiatief van een erudiete leerkracht geschiedenis en aardrijkskunde, blijft zijn missie voortzetten. Het wil de bezoekers tonen wat de Gaume zo uniek maakt, zijn verleden, zijn kunstenaars en zijn tradities. Het museum is gehuisvest in een voormalig 17e-eeuws Franciscanerklooster. Het zal binnenkort nog worden verbouwd en uitgebreid om de talrijke facetten van dit deel van Belgisch Luxemburg, bekend als de “kleine Provence”, optimaal tot hun recht te laten komen.
In het Museum van de Gaume-streek vind je zorgvuldig gereconstrueerde interieurs van burgerhuizen. Ze getuigen van het huiselijke leven van weleer en tonen de werken van belangrijke regionale kunstenaars, Romeinse en Merovingische kunstvoorwerpen, antiek meubilair, ambachtelijke werkplaatsen en industrieel gietijzer uit de regio.
De kunstenaar, Nestor Outer, is een kind van de Gaume en leert het beroep van schilder te Leuven en daarna te Brussel in het atelier van de Belgische meester in het oriëntalisme, Jean-François Portaels. Zijn zin in nieuwigheden en reizen leidt hem naar Parijs waar het in die periode wemelt van toonaangevende kunstenaars en politieke figuren ( Guaguin, Utrillo, Toulouse Lautrec, Aristide Bruant…). Hij houdt van intens licht en het exotische waarnaar hij op zoek gaat aan de Middellandse Zee, in Noord-Afrika, in Nabije- en het Midden-Oosten.
De Grote Oorlog verrast hem in zijn geboortestad Virton. De eerste schermutselingen en eerste confrontaties tussen Fransen en Duitsers, een bevolking doodsbang en opgesloten in kelders, branden, deportaties en executies… Het gaat over onderwerpen waarover Nestor Outer, als een echte oorlogsverslaggever, getuigt, van de eerste gevechten en het zeer zware leven van de burgers tijdens de bezetting van 1914 tot 1918. Om dit te doen, maakt hij zowel gebruik van zijn talenten als schilder als deze van schrijver.
De conservator van het museum, Didier Culot verklaart de plaats van deze kunstenaar in het kader van de tentoonstelling: “Nestor Outer getuigt met een grote gevoeligheid over alle feiten maar ook over alle menselijke ellende van de burgers die geconfronteerd worden met de gruwel van de oorlog: hij schildert de eerste verkenningen van de legers, hun confrontaties, de angst van de bevolking opgesloten in kelders, de branden, de executies, de angst voor deportatie. En rondom dit werk, belicht een uitgebreide scene het leven van de bevolking tijdens de bezetting. Verscheidene thema’s worden geïllustreerd met voorwerpen en originele documenten: de weerstand, de rantsoenering, de inwoners van de Gaume aan het front, de kinderen in de oorlog, de propaganda, de deportatie…”
Het museum zit boordevol schatten. Bijvoorbeeld een bronzen Cupido, een zeer zeldzaam beeldje uit de Oudheid alsook een beeldje dat bekend staat als de Dubbele Madonna, waarvan de ongelooflijke geschiedenis teruggaat tot de 13e en 17e eeuw. Vergeet ook niet even langs de “Janus” te gaan. Deze paternosterkraal met twee gezichten is samen met een bas-reliëf met een afbeelding van de “oogstmachine van de Trevieren” uitgegroeid tot het symbool van het museum. Verrassende tijdelijke tentoonstellingen vormen een aanvulling bij de permanente opstelling.
De site huisvest ook een belangrijk documentatiecentrum.
